Wij – messenliefhebbers - weten toch allemaal dat de uitvinding van het mes duizend keren belangrijker is dan de uitvinding van het wiel! Met een mes is zowat alles mogelijk: leven geven en leven nemen, hout klieven en vuur maken, planten snoeien en groenten  snijden, potloden scherpen enz. Messen zijn intrigerende en soms gevaarlijke instrumenten. Ze bekoren door hun functionaliteit en schoonheid, hun vorm en materiaalkeuze en de uitgekiende kennis en handenarbeid die je in huis moet hebben om een goed mes te maken. En die laatste kwaliteit, bezit Antoine meesterlijk. Dat meesterschap werd ook erkend door de Michelangelo Foundation (IT) die voor de tentoonstelling HOMO FABER (Venetië, september 2018) de top 200 Europese kunstvaklieden selecteerde, waaronder Antoine Van Loocke.

Antoine Van Loocke heeft van het messen smeden, het ontwerpen en maken van heften een dagvullende bezigheid gemaakt. Honderden en honderden oude messen – èw ijzer -  heeft Antoine de laatste twintig jaar omgesmeed tot nieuwe, originele en unieke messen. Over elk mes heeft Antoine een verhaal, een beschrijving, een anekdote, een moeilijkheidsgraad, een samenwerking met andere specialisten...
Waarom hij geen nieuwe messen smeedt maar vertrekt van éw ijzer …. Dat heeft alles te maken met de creativiteit van Antoine, zijn speurneus, zijn nieuwsgierigheid, zijn vakkennis, zijn zin voor duurzaamheid (niks weggooien), het graag werken/prutsen/bewaren/experimenteren met bekende, nieuwe, luxueuze,  lokale en bijzondere materialen …

Eind de jaren negentig maakte ik voor het eerst kennis met het werk van Antoine op een beurs voor kunstambachten te Brugge. Na een atelierbezoek  aan de “patattenschellermaker” dacht ik:  ja .. dit is uniek, dat moet je laten begaan en laten zien. En nog later zag ik dat een heft niet zomaar een brokje hout of ivoor is. Het kan ook een kippenpoot, samengeperst krantenpapier, een stuk porselein, koraalrood,  ivoor van een mammoetslagtand, het penisbeen van een walrus, het skelet van een cactus, composiet materiaal, epoxy en zijn eigen ontwikkeling van “vurt” rot hout zijn. De snijzijde van zijn messen: het lemmet of het lemmer bestaat uit gerecupereerde lemmeten van versleten of oude messen, stukken roestig ijzer maar ook fijn damaststaal komt aan bod. Antoine zoekt en selecteert de messen, betast, koopt, keurt, kuist, slijpt, smeedt, hardt, vormt en polijst de messen tot ze snijdend en keukenproof zijn. Voor elk lemmet verzint hij een heft …..  : “ goa nue ne keir peinzen wa ek goan maeken” ... Voila zo is Antoine:  zichzelf altijd en overal, niet bang voor een flater of om een zwakheid te tonen.

De man heeft ambacht m.a.w. hij bezit de techniek en de praktijk van het handmatig maken van messen.  Daar bovenop is er zijn “metier” of competentie in het vak. De gewoonste onder de smeden alhier, maar precies daarom zo ongewoon. Hij verzekert me dat messen maken zijn “eerste en enige designliefde is”. En ja, de messen die Antoine maakt lijken niet op “het mes” dat iedereen kent. Het zijn stuk voor stuk kunstwerkjes die je moet zien en vooral voelen.

Er is veel geschreven en verteld over de messen van Antoine en iedereen heeft er zijn zegje over. Je hebt de fetisjistische verzamelaars van messen die er dol op zijn en speciallekes bestellen bij Antoine. Echte verzamelaars zijn een slag apart en zijn overtuigd dat een mes het belangrijkste is wat een mens heeft uitgevonden. Er zijn de fans die altijd komen kijken en soms kopen. En dan heb je de categorie van de nieuwsgierigen en de collega’s. Zo van: een vent die van een oud mes een nieuw mes maakt dat moeten we zien ... En tenslotte de categorie die er iets van weet, geïnteresseerden, bezoekers aan tentoonstellingen … die zien en beamen dat het degelijk, kwaliteitsvol en artistiek werk is. Die zelfbevestiging heeft een ontwerper nodig om verder te innoveren en te verfijnen.  Antoine,  met zijn sappige taal, zijn caractère unique, altijd zichzelf, zijn kennis en zijn metier,  is ook de gedroomde creatieve partner van menig sterrenchef. Voor bekende koks van toprestaurants zoals Geert Vanhecke, Sergio Herman, Kobe Desramault, Peter Goosens en ettelijke Franse chefs ... heeft hij messen ontworpen.  Waarom komen ze bij hem: hij kleurt buiten de lijnen, hij ontwerpt binnen een eigen signatuur, hij werkt mee in hun taal …. Maar met zijn vaak eigenwijze en originele gedachtengang!

Als messenverzamelaar kan ik zeggen dat de maak charme van Antoine uniek is, zijn meesterschap ontegensprekelijk net als  de recyclage stijl, de vormvariaties en de functionaliteit van de messen. Beste Antoine mag ik je feliciteren met deze tentoonstelling, dit bijzonder mooie werk, je fantasie en vakmanschap.BRAVO !

Moniek Bucquoye